Joris Otten
Kanoër met bizar sportverhaal
Het is een hoop geld, 70.000 euro. Dit bedrag is de studieschuld die kanoër Joris Otten uit Helmond de afgelopen jaren opbouwde. Hij betaalde van het geld zijn opleiding en ook de weg naar zijn droom: deelname aan de Spelen in Parijs. Soms leek hij echter de enige die in de missie geloofde. Laat dat nou de allerbelangrijkste motivatie zijn geweest. ‘Ik zat financieel aan de grond, maar ik moest mensen hun ongelijk bewijzen.’
In het interview gaan we eerst met Joris terug naar Helmond, het jaar 2010 om precies te zijn. Otten komt dankzij het kinderfeestje van zijn zus terecht in een kano zoals we die allemaal kennen. Zittend met een dubbele peddel. Joris zegt daarover ‘Ik vond het leuk, maar was er niet echt goed in. Twee keer per week kon je me vinden op het kanaal in Helmond. Maar meer dan dat was het niet. Toen ik 14 was kwam in aanraking met de C1 klasse en ik wist meteen: hier ben ik goed in en dit kan weleens wat worden.’
Voor de leek: in de C1 klasse zit een kanovaarder op zijn knieën en gaat met 1 peddel het snelstromende water af. Het ziet er spectaculair uit en het mag duidelijk zijn dat je met trainingen op de Zuid-Willemsvaart de internationale concurrentie niet kan bijhouden. Omdat Joris al snel voelt dat het toch wel serieus kan worden, neemt hij zich in 2019 voor dat de Olympische Spelen in Parijs het ultieme doel wordt. Het maakt 5 jaar lang rigoureuze keuzes, met flink wat gevolgen.
Geld als water
‘De top van deze klasse is in Nederland niet heel breed. Ik wist dus al in 2019 dat ik heel misschien een kans zou maken om voor Nederland mee te doen aan de Spelen. Maar dan zou ik wel stappen moeten zetten. Dat betekende ook meedoen aan internationale wedstrijden. In de weekenden en vakanties reed ik met mijn kano heel Europa door. Je moet je voorstellen dat ik echt alles op eigen kosten moest doen. Ik had geen A-status van het NOC*NSF en geen sponsoren. Alles moest uit eigen zak. Denk aan inschrijfgelden, hotelovernachtingen, een coach, materiaal en zo kan ik nog wel even doorgaan. Het kostte me bakken met geld. ’
De uitgaven lopen op tot tienduizenden euro’s. Maar stoppen? Geen denken aan. In 2020 verhuist Joris zelfs naar Pau in Frankrijk. Daar kan hij met gelijkgestemden trainen op een bekende wildwaterbaan. Vanaf dat moment wordt Parijs een realistisch doel. Dankzij de topsportstatus, verleend door Fontys in Tilburg, kon hij zijn studie journalistiek grotendeels online voortzetten vanuit Frankrijk. Het doorzettingsvermogen werd in 2022 beloond toen hij zijn diploma in ontvangst mocht nemen. Tegenover dat papiertje staat inmiddels wel een torenhoge studieschuld. Het mag de drang niet drukken. In mei 2024 kwalificeert hij zich voor Parijs en is het ticket in the pocket.
Tweedehands kano
‘Voor mij was de kwalificatie al een prijs,’ zegt de Helmonder. Hij vervolgt: ‘Ik kom van zo enorm ver, heb financieel aan de grond gezeten. Steeds weer kreeg ik 0 op rekest als ik steun zocht. Verschillende personen en sportbonden geloofden niet in mijn ambitie om naar Parijs te gaan. Ze vonden het een te kleine sport of zochten naar klinkende resultaten, terwijl die ook moeilijk te behalen zijn als je met enorme druk in de boot stapt. Iemand moet dan op een gegeven moment wel lef hebben om te supporten. Godzijdank zag in 2023 een sponsor het in me zitten en volgden daarna meerderen. Ik kon daarom doorgaan en hoefde mezelf niet nog verder in de schulden te steken. Ik kreeg zelfs een nieuwe kano van een van mijn sponsors, want tot 2023 had ik een tweedehands. De sporters die ik sprak in Parijs konden zich het gewoon niet voorstellen. Voor hen wordt meestal heel wat geregeld. Ik moest aan veel meer denken dan ‘alleen maar’ presteren. Op alle denkbare fronten heb ik het zelf moeten doen.’
Expeditie Robinson
Zijn allergrootste motivatie haalt Joris uit anderen. Hij heeft een bovengemiddelde drang om anderen het ongelijk te bewijzen. Als hij ook maar enigszins voelt dat anderen geen vertrouwen hebben in zijn doelstelling, gaat hij er drie keer zo hard voor. De oorzaak daarvan gaat terug naar zijn jeugd en komt bovendrijven als we hem een totaal andere vraag stellen. Want in welke Olympische sport zou Joris willen deelnemen aan de Spelen? ‘Turnen. En dan zou ik nog kunnen winnen ook’ zegt hij gedecideerd. Vanwaar die zelfverzekerdheid? ‘Ik heb als kind naast het kanoën ook geturnd en had er wel talent voor. Wel liep ik tegen het stigma aan dat het werd gezien als een sport voor meiden en ik wilde niet dat mensen me zagen als vrouwelijk. Ik wilde bewijzen dat ik niet ‘meisjesachtig’ was. Hier is die bewijsdrang deels ontstaan. Ik stopte uiteindelijk met turnen omdat ik kanoën leuker vond, maar wat ik overhield was die drang om anderen hun ongelijk te laten zien.’
Zijn volgende doel is het behalen van een medaille op de Olympische Spelen in Los Angeles 2028. Met sponsoren, erkenning, een klein beetje steun van het NOC*NSF én geen verhuizing op de planning, zal de weg hopelijk wat minder hobbelig gaan verlopen. In de tussentijd verblijft hij nog steeds - redelijk eenzaam - in Frankrijk. ‘Ik heb hier geen enorm grote sociale kring en ben ook veel weg. Maar ik vermaak me meestal prima hoor. Ik luister als muziekjournalist heel graag naar muziek en kijk naar realityprogramma’s zoals Expeditie Robinson. Het is echt een droom van me om mee te doen aan dat programma. Wie weet komt het er ooit van. Er hebben genoeg oud-topsporters aan meegedaan.’
Zeg hem maar dat het niet gaat lukken. Dan zien we de Brabander ongetwijfeld over een paar jaar op een onbewoond eiland zitten…