Kunstmatige intelligentie helpt bij analyseren zwemmers
Innosportlab De Tongelreep op weg naar baanbrekende innovatie | Het eindproduct wordt pas rond april 2024 verwacht, maar nu al kijkt de zwemwereld reikhalzend uit naar de nieuwste innovatie uit Eindhoven. Met een bevlogen team van 13 personen wordt de laatste hand gelegd aan een spraakmakende tool om zwemwedstrijden te analyseren. Twee trotse ontwikkelaars nemen ruim de tijd om over deze ‘Automated Race Analysis’ te vertellen. Op gepassioneerde wijze maken zij duidelijk dat er iets heel moois aan het ontstaan is in het samenwerkingsproject met BrabantSport. Niet voor het eerst, in 2021 werd al de 3D analyse van de zwemslag geboren. Ook toen al met behulp van kunstmatige intelligentie. We schuiven opnieuw aan in het Pieter van den Hoogenband zwemcentrum om allereerst bij manager Roald van der Vliet de laatste ontwikkelingen op te tekenen.
Niet gokken
Roald schetst om te beginnen waar hij en zijn team zo druk mee bezig zijn. “We ontwikkelen een mobiel camerasysteem waarmee je tijdens wedstrijden alle zwemmers filmt. Niet alleen worden ze vastgelegd tijdens de race, de beelden worden automatisch geanalyseerd met behulp van kunstmatige intelligentie. Dat is een enorme stap voorwaarts ten opzichte van nu. Nu worden zwemmers door hun eigen begeleiders vanaf de tribune gefilmd. Die beelden worden daarna handmatig beoordeeld, een duur en omslachtig proces en ook nog eens foutgevoelig. Met de nieuwe methode worden alle acht zwemmers met een druk op de opnameknop ‘gevangen’ en tijdens hun race gevolgd om aspecten als slagfrequentie, slaglengte en start- en keerpunttijden op beeld te krijgen. Omdat dit heel snel gedaan wordt, bestaat de mogelijkheid dat deze info nog tijdens het toernooi als feedback aan de deelnemers gegeven kan worden. Dat is weer heel waardevol voor de volgende race.” Kortom, had je vroeger als coach een stopwatch met de eindtijd, nu ontvang je een schat aan informatie. Informatie die ook weer goed gebruikt kan worden in de trainingen naar een volgend evenement. “Het belangrijkste is dat we informatie geven op basis van evidentie. Vergelijk het met de hand van je moeder op je voorhoofd als je wat ziekjes was. Dan kon je constateren dat je verhoging had, maar via de thermometer wist je dat het 37,8 graden was. Wij houden ook niet van gokken, dat wordt bevestigd door de coaches. Zij willen steeds meer info – ook die niet met het blote oog te vinden is – en wij kunnen die straks verstrekken.”
Kunstmatige intelligentie
Er is de laatste tijd veel te doen over de rol van kunstmatige intelligentie. Worden we slachtoffer van de snelle ontwikkeling van Artificial Intelligence (AI)? Roald schudt zijn hoofd. “Het is veelal negatief in het nieuws, maar het kan ook heel positief meewerken. Vergeet niet dat vliegtuigen en auto’s al lang gebruik maken van deze AI. Wij benutten het om de zwemmers beter te maken. Hier zijn we al jaren geleden mee gestart. Eerst nog samen met de Britten, nu solo vanuit Nederland voor de LEN, de Europese zwembond. De samenwerking met BrabantSport beschouw ik in deze als zeer prettig. Zij hebben begrip voor het feit dat het nodig is om te investeren in de sport. Niet alleen in de topsport, maar ook binnen de breedtesport en het aangepast sporten. Wij zijn het langst bestaande ‘innovatielab’ en werken hier met 13 mensen. Dat is een groot aantal vergeleken met veel andere labs. Ik hoef daarom ook niet met mijn snufferd op de voorgrond. Laat anderen maar vertellen wat we doen. Met name Sander Schreven kan je inhoudelijk nog veel meer vertellen over ons project.”
Geweldige sfeer
Deze Sander wordt snel gevonden in een soort ‘space control’ vol apparatuur en collega’s achter in het zwembad. Om deze drukte te ontwijken, schuiven we naar de voorzijde van het bad. Hier wordt eerst even kennis gemaakt met de man die al in 2009 het team van Roald kwam versterken. “Ja, dat is inderdaad 14 jaar geleden. Veel mensen schatten mij jong in, daarom moest ik van mijn vriendin een baardje kweken om mijn babyface te verbergen”, lacht de man die nu ook via zijn bedrijf Escrito aangehaakt is bij de nieuwe innovatie. In de afgelopen veertien jaar is hij er in geslaagd om het gat tussen wetenschap en praktijk te dichten. Zelf komt hij niet uit de zwemwereld, maar wist al in 2010 zijn kennis in te zetten voor startanalyses. “Vanaf het eerste moment dat ik hier aansloot wist ik dat ik wilde blijven. De sfeer was ontzettend goed en de samenwerking in die tijd met onder andere coach Jacco Verhaeren en topzwemster Ranomi Kromowidjojo was heel inspirerend. Voor Ranomi was de startanalyse vanwege haar sprintnummers heel belangrijk. We bouwden een databestand op van 15.000 starts en op basis daarvan ging haar start van 6,5 seconden naar een pr van 5,75 seconden. De start is het moment tussen de starttoeter en het weer opduiken na 15 meter.”
Uniek
Nu vele jaren later is de passie er nog onverminderd om zijn wetenschappelijke kennis (Sander kwam als bewegingswetenschapper van de VU) te koppelen aan zijn ICT-hobby. Net zo bevlogen als Roald maakt hij duidelijk dat er echt iets heel bijzonders uit de kraamkamer van dit Innosportlab gaat komen. “Wat we nu bouwen is uniek in de wereld. De Australiërs hebben ook iets in deze richting gemaakt, maar wij zijn beter. We beschikken vanaf volgend jaar over het beste camerasysteem ter wereld. Dit systeem moet ervoor gaan zorgen dat Nederlanders (nog) meer gaan winnen, te beginnen bij de Spelen van Parijs. De toevoeging van AI helpt ons daarbij. Ik hoor natuurlijk ook die verhalen over de gevaren, maar ik zie het als een hamer. Buitengewoon geschikt om spijkers in het hout te slaan, maar inderdaad je kunt er ook iemand zijn hersens mee inslaan. Wij benutten het om de computersystemen, gevuld met onze data, slimmer te maken om zo snel mogelijk belangrijke informatie aan ons, en vervolgens de zwemmers, terug te geven.”
